Geografia

Cześć!
Dzisiaj pouczymy się trochę o kosmosie, wszechświecie, kontynentach. No wiecie... taka krótka lekcja geografii :)
(Ah, nie musicie mi mówić, że to Wasz ulubiony przedmiot!)



Wszechświat to wszystko co nas otacza, przestrzeń, czas, materia, energia... Eru przy stwarzaniu świata wypowiedział "Eä" (quen.: niech się stanie). Słowo to jest mianem kosmosu w Śródziemiu. (Dla mniej ogarniających temat - Czyli jak my mówimy "Jestem najmądrzejszy w całym wszechświecie", elf powiedział by "Jestem najmądrzejszy w całej Ei").

Głównym miejscem wydarzeń opisywanych przez Tolkiena jest Ziemia zwana Ardą.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Historia tworzenia Ardy
"Została powołana do istnienia jako miejsce życia Dzieci Ilúvatara (czyli ludzi i elfów). Pierwotnie w planach jej stworzenia Ainurowie przewidywali, że będzie symetryczna, pozbawiona skrajności i zła, o którego istnieniu nie wiedzieli. Jednak niedługo po tym, jak zstąpili na nią, w wyniku działalności Melkora i jego walk z Valarami, została poważnie i nieodwracalnie skażona. W swoim ostatecznym kształcie Arda była okrągła i płaska. Otaczało ją i unosiło na swej powierzchni Morze Zewnętrzne, którego najdalsze granice wyznaczało pasmo Ścian Nocy."

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dobra... aby Wam nie pomieszać w główkach i żebyście mogli sobie wyobrazić to co będę po kolei opisywać umieszczam Wam taki oto obrazek:


Na razie zajmiemy się rozpracowywaniem rysunku.

"Po Przemianie Świata, kiedy Ilúvatar przeniósł Nieśmiertelne Krainy (Aman i Tol Eressëę) w wymiar niedostępny dla ludzi, w ich miejscu pojawiły się nowe kontynenty, a Arda stała się kulą. Podobno gdy nastanie Koniec Dni będzie znów płaska, zgodnie z pierwotnym zamiarem Eru."

* Kupka piasku - znane wszystkim Śródziemie.
* Wyspa na lewo (na lewym końcu tęczy) - Aman lub jak inni wolą - Valinor.
* Morze pomiędzy tymi kontynentami - Belegaer.
* Ocean dookoła - Vaiya, Ekkaia lub Morze Okrężne. W jego głębinach ma siedzibę Ulmo.
* Góry - Ilurambar lub Ściany Nocy. Odgradzały całą Eę od Zewnętrznej Pustki*. Po Przemianie Świata przestały istnieć w poprzedniej formie. Znajdowały się przez nie dwa przejścia - Brama Nocy na zachodzie i Brama Poranka na wschodzie.
* Biały pasek nad tęczą - Vista. Najbliższa warstwa atmosferyczna. Znajdowało się tam powietrze. Niższa sfera była przeznaczona dla ptaków a wyższa dla chmur.
* Niebieski pasek - Ilmen. Znajdowały się tam Anar** (sin. Anor) i Isil*** (sin. Ithil), czyli młodsza i starsza lampa niebieska co po naszemu znaczy - Słońce i Księżyc. W quenyi słowo 'Ilmen' oznacza 'W górę'. W dolnej sferze Ilmenu odbyła się bitwa pomiędzy lotnymi wysłannikami Melkora (Morgotha) a Tilionem, kierującym Isilem.
* Gwiazdy i gwiazdozbiory:
   Gwiazdy - Carnil (świeci na czerwono), Luinil, Nenar, Lumbar (niebieska), Alcarinquë (quen. wspaniała), Elemmirë, Helluin.
   Gwiazdozbiory - Wilwarin (quen. motyl), Telumendil, Soronumë, Anarrima, Menelmacar (znak przyszłej Dagor Dagorath), Valakirka.


Więcej na temat obrazku Wam nie powiem bo jest on dość niewyraźny.


* - W Quenyi - Avakúma. Przestrzeń poza Eą i poza Pozaczasowymi Przestrzeniami. Tam przebywał Melkor, gdy szukał Niezniszczalnego Płomienia, substratu stworzenia. Tam też został wygnany po Wojnie Gniewu (a za nim i Sauron po zniszczeniu Jedynego Pierścienia).
** - Anar (sin. Anor) – młodsza lampa niebieska, prowadzona przez Arienę. Jego światło pochodziło z ostatniego owocu Laurelinu. Wzeszedł po raz pierwszy, gdy hufiec Fingolfina wszedł do Mithrimu. Zwano go także Vasa (Serce Ognia) i Ognisty.
*** - Isil (sin. Ithil) – starsza lampa niebieska, prowadzona przez Tiliona. Jego światło pochodziło z ostatniego kwiatu Telperiona. Pojawił się na niebie, gdy Fingolfin wylądował w Śródziemiu. Gdy po jego siedmiu cyklach wzeszło Słońce, Tilion próbował zbliżyć się do prowadzącej je Arieny, lecz jej gorąco paliło go. Jego wędrówka stała się więc chaotyczna, i mimo zmiany planu wędrówki po niebie do dziś nie jest konsekwentny i nadal zdarzają się koniunkcje. Zwano go także Rana (Kapryśnikiem) i Świetlistym.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gdybyśmy jednak mieli owy rysunek, o którym mowa, w lepszej jakości i moglibyśmy przybliżyć sobie nieco niektóre jego fragmenty, dowiedzielibyśmy się jeszcze o kilku ciekawych miejscach, takich jak:


Helcaraxë łączy Vaiyę z morzem rozdzielającym Aman i Śródziemie. Jest to mroźna cieśnina skuta lodem. Pierwszy raz przeprawił się przez nią Morgoth razem z Ungoliantą po zniszczeniu Dwóch Drzew Valinoru. W pościgu za nimi ruszyli elfowie prowadzeni przez Fingolfina.

Tarmenel to część atmosfery, w której powstał wiatr znany z tego, że przeniósł Eärendila do Amanu.

Droga ze Śródziemia do Amanu i na odwrót nosiła miano Prostej Drogi.
"Była to droga wiodąca ze Śródziemia do Amanu, której używali elfowie po Przemianie Świata. Była nazywana tak przez przeciwieństwo do zakrzywionych dróg na kulistej Ardzie. Obserwator, patrzący na statki elfów odpływające na zachód, widział, że nie chowały się stopniowo za horyzontem, ale płynęły prosto, jak gdyby w powietrzu, aż niknęły w odległym punkcie."
Dzięki łasce Valarów nie tylko elfy i Istari mogli z niej skorzystać. Przykładem tego była podróż Froda, Sama i Bilba jako Powierników Pierścienia oraz Gimlego. Tą drogą Istari (czarodzieje np. Gandalf) przybyli do Śródziemia.


Pozaczasowe Przestrzenie - Siedziba Eru oraz Ainurów. Znajdowała się poza Eą.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

A teraz wejdźcie w ten link ---> KLIK

Gdy przybliżycie sobie tą mapę możecie zobaczyć w pewnym miejscu góry i lasy w wodzie. Ten cały fragment otoczony jest linią jakby to był ląd, tylko ktoś zapomniał pokolorować tła...

Otóż jeszcze do końca PE istniały krainy - Beleriand i Angband.

Beleriand – "fikcyjna kraina ze stworzonej przez J. R. R. Tolkiena mitologii Śródziemia opisana w powieści Silmarillion. Istniała do końca Pierwszej Ery Słońca.
Beleriand był krainą na północnym zachodzie Śródziemia. W pierwotym znaczeniu nazwa ta odnosiła się do terenów na około zatoki Balar, lecz później zaczęła obejmować cały obszar między Morzem a Górami Błękitnymi. Beleriand dzielił się na Zachodni i Wschodni, oddzielone Sirionem. Jego zachodnią granicę stanowił Belegaer, wschodnią Góry Błękitne, na północy Ered Wethrin, Ered Echoriath, Dorthonion i Marchia Maedhrosa. Na południu opierał sie o zatokę Balar i lasy Taur-im-Duinath. Czasami do Beleriandu wliczany był Nevrast.
Na obszar Beleriandu elfowie wkroczyli w czasie wędrówki do Amanu. Vanyarowie i Ñoldorowie szybko odpłynęli na zachód, lecz Teleri zostali. Ich część, pod wodzą Thingola, została więc na stałe i stworzyli królestwo Doriath. Zasiedlili także Falas i Mithrim. Natomiast Elfy Zielone zasiedliły Ossiriand. Potem do Beleriandu wkroczyli Ñoldorowie w pogoni za Melkorem. Osiedlili się tam i toczyli z nim walki. Około roku 310 PE przybyli tam ludzie, zwani potem Edainami. Po Dagor Bragollach Morgoth opanował wschodnią część Beleriandu, a po Nirnaeth Arnoediad zachodnią. W roku 474 padło Falas, a w 511 Doriath i większość ziem Beleriandu zostało zdobytych przez Morgotha. W roku 583 PE podczas Wojny Gniewu Beleriand został zatopiony tak, że przetrwała tylko jego niewielka część - Lindon."



Regiony i królestwa Beleriandu

• Arvernien
• Las Brethil
• Dimbar
• Doriath
• Estolad
• Falas
• Himlad
• Nan-tathren
• Talath Dirnen
• Taur-en-Faroth
• Taur-im-Duinath
• Thargelion
• Ossiriand

Miasta Beleriandu

• Belegost
• Brithombar
• Eglarest
• Gondolin
• Himring
• Menegroth
• Nargothrond
• Nogrod
• Vinyamar

Angband - "druga twierdza Morgotha, wzniesiona w trakcie trwania Lat Latarni, jako twierdza mająca chronić Utumno. Znajdowała się na północ od Beleriandu. Morgoth zbudował ją, by zabezpieczyć się przed atakami Valarów, a dowództwo powierzył Sauronowi. W czasie Wielkiej Bitwy Potęg Valarowie pokonali Melkora, zniszczyli Utumno oraz Angband. Jednak najgłębsze lochy drugiej twierdzy przetrwały. Kiedy Mroczny Władca po 300 latach powrócił z niewoli odbudował fortecę, która stała się jego główną siedzibą. Angband został zniszczony w czasie Wojny Gniewu, kiedy Morgoth poniósł ostateczną klęskę."

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Podsumowując.
Kontynenty były dwa (pierwotnie) - Aman (Valinor) i Śródziemie.
"W późniejszych czasach na południu miał się znajdować Hyarmenor (quen. Kraj Południowy). Od Śródziemia oddzielały go Wewnętrzne Morza, powstałe z Morza Ringil na skutek Bitwy Potęg. Na wschód od Śródziemia miał leżeć całkowicie bezludny kontynent zwany Rómenor (quen. Kraj Wschodni) lub Ziemia Słońca. Znajdował się tam łańcuch górski zwany Ścianami Słońca, którego najwyższym szczytem był Calormë. Po Przemianie Świata Rómenor mógł zostać zniszczony lub usunięty z Ardy. Nazwa tej ziemi nie pojawia się w twórczości Tolkiena, lecz została nadana później. Ostatnie dwa kontynenty zostały odkryte przez Númenorejczyków."






Mam nadzieję, że mapkę, do której link Wam dałam wcześniej została mniej więcej przeglądnięta.
Tak? Wspaniale. W takim razie opiszę jeszcze najważniejsze wyspy na Ardzie.

Balar
Największa wyspa Śródziemia. Znajdowała się w Zatoce... Balar, powstałej podczas Bitwy Potęg. Płytkie wody wyspy były pełne pereł. Balar była często odwiedzana rzez Ossego. Ok. 600 roku PE podczas Wojny Gniewu wyspa została zatopiona.

Númenor
Lub Elenna;
"Wyspa ta została stworzona przez Valarów na początku Drugiej Ery, jako dar dla Edainów (nazywanych odtąd Dúnedainami), Królami wśród Ludzi, którzy pozostali wierni Valarom i elfom podczas Wojen o Beleriand. Była umiejscowiona na Belegaerze, bliżej Amanu, niż Śródziemia. Miała kształt pięcioramiennej gwiazdy z pięcioma półwyspami i zatokami pomiędzy nimi.". "Po zagładzie Númenoru (z woli Eru Ilúvatara 3319 Drugiej Ery) kraina ta została nazwana Atalantë (quen. zatopiona). Wielu ludzi w późniejszych czasach próbowało szukać tej krainy, lecz przemierzając morza na zachód, po pewnym czasie znajdowali się w tym samym miejscu z którego wyruszyli."

Tol Eressëa
Wyspa stworzona przez Ulma. Zwana też Samotną Wyspą.
"Pochodzą z niej mallorny. Zamieszkana była przez Telerich, zanim osiedlili się w Alqualondë. Z końcem Pierwszej Ery zamieszkali tam inni Eldarowie, którzy powrócili ze Śródziemia. Elfowie z Tol Eressëi utrzymywali przez wiele wieków kontakty z Númenorejczykami. To im zawdzięczali owi ludzie siedem palantírów i Białe Drzewo Númenoru, które wyrosło z nasienia Celeborna. Główny palantír pozostał jednak w stolicy wyspy – Avallónë. Elfowie przestali odwiedzać Númenor w wyniku przeciwstawienia się woli Valarów przez zamieszkujących go ludzi. Jej głównym miastem i zarazem portem było Avallónë (qya. Blisko Valinoru), zbudowane na początku Drugiej Ery. Stała w nim wysoka, biała wieża. Aman wraz z Tol Eressëą nazywa się także Nieśmiertelnymi Krajami (lub Krainami) i (Najdalszym) Zachodem.".

Zaczarowane Wyspy
Znajdowały się na Morzach Cienia. powstały po zatruciu Dwóch Drzew Valionoru. Zostały stworzone w celu chronienia Amanu przed Morgothem. Mówią, że każdy kto na nie przypłynął od razu zasypiał.






Ale nuuudy co?
Sory, że się tak rozpisałam ;o